mieć sen
  • rytm sen – czuwanie
    18.10.2012
    18.10.2012
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość, jak powinno się zapisywać pojęcia dwuczłonowe, które składają się z członów pełnoznacznych, jednak razem tworzą wymiar czy skalę. Czy można traktować je jako wyrazy złożone? Podam przykłady z dziedziny psychologii (sposób zapisu nie jest unormowany w literaturze, spotyka się obie formy): wymiar ekstrawersja-introwersja, rytm sen-czuwanie czy raczej wymiar estrawersja – introwersja, rytm sen – czuwanie?
    Serdecznie dziękuję
    Ewa
  • we snach
    22.01.2015
    22.01.2015
    Szanowni Państwo,
    Czy można chodzić we snach? Słownik poprawnej polszczyzny podaje: „we to forma przyimka w, używana (…) zwyczajowo w połączeniu z wyrazami zaczynającymi się od dwóch innych spółgłosek (…)”. Z kolei przeszukanie korpusu języka polskiego pokazuje, że zestawienia takie, jak we snach czy we drzwi funkcjonują, choć rzadko, w języku polskim. Czy wobec powyższego można przyjąć, że istnieje zwyczaj i wyrażenie we snach jest poprawne?
  • Dlaczego pięta?
    14.10.2016
    14.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
    Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nocny marek a Marek
    14.02.2017
    14.02.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałbym spytać o etymologię wyrazu marek w znaczeniu 'dusza pokutująca' oraz imienia Marek.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ocena poprawności wypowiedzenia

    11.06.2023
    11.06.2023

    Czy poniższe zdanie jest sformułowane poprawnie:

    Od miesięcy debatujesz ze sobą, czy smaczny sen wart jest ryzyka [wystąpienia?] przerażających zaburzeń poznawczych, które pociągają za sobą leki?

  • papierosy marki H. Upmann
    13.06.2012
    13.06.2012
    Szanowna Poradnio!
    Bohater pewnej powieści lubi papierosy marki H. Upmann, czym spędza sen z powiek redaktorom owej książki. Czym ów nieszczęśnik się zaciąga, paczkę czego kupuje w kiosku i co ma zawsze pod ręką – H. Upmannem (h. Upmannem / h. upmannem), H. Upmannów (h. Upmannów/ h. upmannów), H. Upmanna (h. Upmanna / h. upmanna)?
    Dziękuję i pozdrawiam!
  • Psychiczny a psychologiczny
    6.01.2023
    12.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się czasem, kiedy coś jest psychiczne, a kiedy psychologiczne. Na przykład: Moje problemy ze snem mają podłoże psychiczne/psychologiczne, Nad moim rywalem mam przewagę psychiczną/psychologiczną.

    Z wyrazami szacunku
  • anulacja
    10.04.2012
    10.04.2012
    Witam wszystkich Państwa mojej ulubionej Poradni.
    Od jakiegoś czasu sen z powiek spędza mi wyraz anulacja (np. zlecenia, zamówienia). Mistrz ortografii polskiej Pan Maciej Malinowski (www.obcyjezykpolski.interia.pl) pisze mniej więcej, że trzeba się w końcu z nim zgodzić. Poradnia podobna do Waszej odpowiedziała mi krótko: nie ma takiego wyrazu w języku polskim. A do Was drodzy Państwo tak trudno się dostać.
    Pozdrawiam bardzo serdecznie
  • Biernik czy dopełniacz

    6.10.2023
    6.10.2023

    Dzień dobry,


    Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:


    “Więc nie bój się kraść dobre sny”


    Czy to dopuszczalna forma?

    Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.

    Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.


    Czy można tak zaśpiewać?

    Czy powinno być:

    “Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?

    Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.


    Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.


    Proszę o pomoc.


    Dziękuję i pozdrawiam


    Agnieszka z Warszawy

  • koniądz

    23.09.2023
    23.09.2023

    Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego